• Alle producten zijn toegevoegd aan uw winkelmandje.

Alles over donzen slaapzakken

Alles over donzen slaapzakken

Dons is een populair isolatiemateriaal voor slaapzakken vanwege de uitstekende warmte-isolerende eigenschappen. Het bestaat uit kleine pluizige veertjes die afkomstig zijn van vogels. Eendendons en ganzendons zijn de twee meest voorkomende soorten dons die worden gebruikt voor slaapzakken.

Een belangrijke factor bij het bepalen van de kwaliteit van dons is de vulkracht, die wordt gemeten in kubieke inch per ons. Dit verwijst naar de hoeveelheid ruimte die het dons inneemt wanneer het wordt samengeperst. Hoe hoger de vulkracht, hoe meer lucht het dons kan vasthouden en hoe beter het isoleert.

Over het algemeen heeft ganzendons een hogere vulkracht dan eendendons, wat betekent dat het meer lucht vasthoudt en dus beter isoleert voor hetzelfde gewicht. Dit maakt ganzendons een betere keuze voor extreme koude omstandigheden of voor mensen die op zoek zijn naar zeer lichte slaapzakken. Ganzendons is echter ook duurder dan eendendons.

Eendendons kan nog steeds van hoge kwaliteit zijn en is meestal iets goedkoper dan ganzendons. Voor de meeste kampeerders en backpackers zal eendendons meer dan voldoende zijn om hen warm en comfortabel te houden tijdens hun avonturen. Een slaapzak van hoge kwaliteit met eendendons kan zelfs vergelijkbare prestaties leveren als een slaapzak met lagere kwaliteit ganzendons.

Naast het type dons is het ook belangrijk om te kijken naar het vulgewicht van de slaapzak, de constructie van de slaapzak en de buitentijk. Het vulgewicht verwijst naar de hoeveelheid dons die in de slaapzak wordt gebruikt en heeft invloed op de isolatieprestaties. Een goede constructie, zoals kamers met een doosvormige constructie en ritsisolatie, kan ook bijdragen aan de warmte-isolatie en comfort. De buitentijk moet duurzaam en waterafstotend zijn om te beschermen tegen vocht en condensatie.

Kortom, beide soorten dons zijn uitstekende keuzes voor slaapzakisolatie. Als je van plan bent om in extreme koude omstandigheden te kamperen of als je op zoek bent naar een zeer lichte slaapzak, kan ganzendons de betere keuze zijn. Maar voor de meeste kampeerders en backpackers zal eendendons meer dan voldoende zijn en is het vaak een iets goedkopere optie

Hoe warm moet de slaapzak zijn?

Deze vraag is moeilijk te beantwoorden, omdat de meeste actieve buitensporters een slaapzak willen die geschikt is voor al hun activiteiten door het jaar heen. Een slaapzak die niet te warm is in de zomer maar toch lekker warm in de winter, die klein op te rollen is en, natuurlijk, niets weegt. Wij zijn ook op zoek naar zo’n slaapzak! Het simpele feit is dat geen enkele slaapzak ideaal is onder alle omstandigheden. Kies daarom een slaapzak die voldoet tijdens de meerderheid van je activiteiten. Een 3-seizoenen slaapzak kun je prima allround gebruiken. Ga je af en toe in de winter kamperen, dan is het de vraag of je een echte 4-seizoenen slaapzak aan moet schaffen. Een 3-seizoenen mummie kun je in dat geval ook goed opwaarderen met een fleeceliner. Voor serieuze wintertochten gaat er natuurlijk niets boven een serieuze winterslaapzak. Er zijn heel veel factoren die bepalend zijn voor het verschil tussen een gezonde nachtrust en wakker liggen als gevolg van warmte of koude: temperatuur, hoogte, windsnelheid, luchtvochtigheid, gezondheidstoestand, inspannende activiteit, voeding, alcohol(!), enz. Dit maakt de toepassing van temperatuursindeling voor slaapzakken in het beste geval dubieus en in het ergste geval misleidend. Wij gebruiken een seizoensindeling in 4 categorieën; van 1-seizoen voor een zomerslaapzak tot 4-seizoen voor een winterslaapzak die ook geschikt is voor grotere hoogte. Als toevoeging daarop bieden wij slaapzakken in de expeditieklasse voor de meest extreme omstandigheden: polar, hooggebergte enz. Deze indeling is niet perfect, maar in onze ogen wel het best bruikbaar om de prestaties van een slaapzak aan te geven.

Een mummie- of dekenmodel?

Er bestaan grofweg twee modellen slaapzakken: mummies en dekens. Mummiemodellen zijn zo gesneden dat ze de lichaamsvorm zo veel mogelijk volgen. Mummiemodellen hebben een voorgevormde capuchon om warmteverlies via hoofd en nek tegen te gaan. Het mummiemodel is vanwege de efficiënte isolatie de beste keus voor iedere actieve buitensporter die de hoogste isolatiewaarde wil met het minste gewicht en het kleinste pakvolume. Dekenmodellen bieden meer bewegingsruimte voor de benen en kunnen thuis eventueel als dekbed gebruikt worden. Maar iedere keer als je draait in je slaap, kom je op een koude plek in de slaapzak en kost het je weer energie om deze plek op te warmen.


Dons of synthetisch?

Beiden hebben ze hun voor- en nadelen. We zullen het proberen zo kort en bondig mogelijk uit een te zetten:


Voor- en nadelen donzen slaapzakken

Een slaapzak kan gevuld zijn met ganzen- of eendendons. De donsvlok van gans is groter en heeft meer veerkracht dan die van een eend. Daarom is een slaapzak gevuld met ganzendons bij gelijk vulgewicht en samenstelling warmer. De zuiverheid van het dons is voor warmte ook van belang. Zuiverheid wordt aangegeven in een percentage. Een zuiverheid van 85% betekent: 85% dons en 15% veertjes. 96% is het hoogst haalbare percentage. Hoe zuiverder het dons, hoe hoger de isolatiewaarde. Onze donzen slaapzakken zijn gevuld met de beste kwaliteit Oost-Europees eenden- of ganzendons. Een tweede maat voor de kwaliteit van dons is de vulkracht index. Dit is de uitzet/veerkracht van het dons die wordt bepaald met behulp van de Lorch-test van het IDFL (International Down & Feather Laboratory). Hoe groter de vulkrachtindex, hoe hoger de isolatiewaarde. Dons met vulkrachtindex van 700 wil zeggen dat 1 ounce (28,35 gram) dons kan uitzetten tot 700 cubic inches (11,5 liter). De vulkrachtindex van de dons soorten in onze slaapzakken ligt tussen de 480+ en 750+. De Lorch-test wordt gezien als de standaard test. We moeten echter opmerken dat sommige landen (bijv. de Verenigde Staten) een andere test gebruiken die een hogere vulkracht index geeft voor hetzelfde dons. De gemiddelde levensduur van een donzen slaapzak is 8 tot 20 jaar. 

Voor- en nadelen synthetische slaapzakken

Er zijn veel verschillende modellen slaapzakken met een synthetische vulling op de markt. Veel fabrikanten claimen een vulling te produceren die de isolatiewaarde en duurzaamheid van dons evenaren. Geen van deze claims kan in de praktijk standhouden. Toch is er één groot voordeel: een natte synthetische vulling droogt veel sneller dan dons. Dit maakt synthetische slaapzakken tot een interessant alternatief voor zeilers, speleologen en diegenen die voor langere tijd in natte omstandigheden moeten overnachten. De claim dat een synthetische slaapzak in natte toestand nog steeds een hoge isolatiewaarde heeft, is een sprookje. We hebben het geprobeerd! 

Vulling: Dons of Synthetisch?

De voordelen van dons zijn dat het lichter en veel compacter in te pakken is in vergelijking met een synthetische vulling en dat het langer mee gaat. Tevens slaapt een donzen slaapzak comfortabeler, omdat u het er minder snel benauwd in heeft. Het heeft een groter temperatuurbereik. Het nadeel van dons is dat het in aanschaf duurder is dan een vergelijkbare synthetische slaapzak. Daarnaast droogt een donzen slaapzak minder snel dan een slaapzak gevuld met synthetisch materiaal.

De vulkracht van dons bepaalt de isolatiewaarde van de slaapzak. Hoe hoger de vulkracht, hoe hoger de isolatiewaarde. Deze vulkracht wordt gemeten door een bepaalde hoeveelheid dons met een gewichtje erop in een cilinder te plaatsen. Hoe groter de “veerkracht” van het dons, hoe meer lucht er tussen de donsveertjes blijft zitten en des te beter de isolatie. Hoe hoger de vulkracht, des te hoger de kwaliteit van het dons.

Bij de Europese normering van fillpowerwordt gebruik gemaakt van 30 gram dons en een een gewicht van 94,25 gram. Bij de test worden temperatuur en luchtvochtigheid constant gehouden.
De fillpower wordt in cubic inches per ounce, oftewel CUIN, uitgedrukt. In de Verenigde Staten is de procedure voor het bepalen van de fillpower iets anders.
Er wordt gebruik gemaakt van een andere preparatie van het dons en andere gewichten

Gebruikt u uw slaapzak bij temperaturen ver onder nul dan kan transpiratie ervoor zorgen dat er ijsvorming in de slaapzak ontstaat. Dit gebeurt in zowel donzen als synthetische slaapzakken. Leg de slaapzak overdag te drogen in de zon om het ijs te laten verdwijnen. Wanneer het niet mogelijk is de slaapzak te laten drogen dan kan dons bij langdurig gebruik onder het vriespunt veel meer inzakken dan synthetisch materiaal. 

Lowland Outdoor is tegen het levend plukken van eenden of ganzen 

In de EU is het levend plukken van dieren verboden. De grootste producenten van veren en dons zijn gevestigd in Polen, Hongarije en China. Veel slaapzakken komen uit het verre oosten en kan de herkomst van het dons niet worden getraceerd. Lowland gebruikt alleen dons van dode dieren. Leveranciers worden geweerd als niet uitgesloten kan worden dat het dons afkomstig is van levend geplukte dieren. Ons dons wordt dan ook geimporteerd met een certificaat afgegeven door onze leverancier waaruit wij kunnen herleiden dat het dons uit een slachthuis afkomstig is. 

De comforttemperatuur van slaapzakken

Als er één klacht is die vaak wordt uitgesproken over slaapzakken, dan is het wel dat de slaapzak helemaal niet zo warm blijkt te zijn als hij eigenlijk aangeeft op de labels. Veel mensen staren zich blind op de temperatuurgegevens die fabrikanten geven en kopen daardoor een te koude (of soms te warme) slaapzak. Mocht uw Lowland Outdoor slaapzak te koud zijn dan kunnen wij hem naar een hogere temperatuurwaarde bijvullen.

De noodzaak van een standaard: EN 13537:2002
De bovenstaande negatieve opvattingen zijn al jaren een doorn in het oog van zowel fabrikanten, winkeliers als consumenten. Voor fabrikanten van A-merken is het frustrerend omdat hun slaapzakken worden vergeleken met slaapzakken van mindere kwaliteit, terwijl de labels hetzelfde temperatuurbereik aangeven. Voor winkeliers is het moeilijk omdat zij een klant moeten overtuigen dat sommige (voor Amerikaanse) merken het temperatuurbereik vaak iets rooskleuriger voorstellen dan het daadwerkelijk is. En voor consumenten is het gewoon lastig om te weten welke merken nu in werkelijkheid "warmer" of "kouder" zijn dan de gegevens die op de labels staan aangegeven. Het werd dus tijd om voor een gestandaardiseerde test, waarbij gegevens (en dus slaapzakken van verschillende merken) veel beter met elkaar vergeleken konden worden.

Wat houdt EN 13537:2002 precies in?
De test waaraan de normering EN 13537:2002 zijn naam dankt gaat uit van geheel andere principes dan voorgaande testen. Zo wordt er met een mannequin (test-pop) getest, welke in vooraf gespecificeerde kleding in een slaapzak ligt op een vooraf gespecificeerde slaapmat. Daarbij wordt (geheel tegen oude gebruiken in) gekeken naar de comforttemperatuur voor een "normale vrouw" Met andere woorden: bij welke laagste temperatuur heeft een vrouw van normaal postuur het niet koud in deze slaapzak als zij gewoon ligt? Daarnaast wordt ook gekeken naar de laagste temperatuur waarbij een man van normaal postuur het nog niet koud heeft als hij met opgetrokken benen in de betreffende slaapzak ligt (limit temperature). Tot slot wordt gekeken naar de extreme temperatuur waarbij een vrouw van normaal postuur gevaar loopt op frostbite (extreme temperature). Hierbij moet wel worden aangemerkt dat de EN 13537:2002 niet geldig is voor slaapzakken voor militair gebruik (de gemiddelde gebruiker en het materiaal zijn anders dan bij consumenten) of voor slaapzakken voor extreme omstandigheden (expeditieslaapzakken). Daarnaast bestaat de normering niet alleen uit het laten uitvoeren van de test, maar worden er ook strikte eisen gesteld aan de wijze waarop één en ander in slaapzak wordt weergegeven voor de eindgebruiker.

Voordelen van EN 13537:2002
Omdat de tests steeds op dezelfde wijze en onder dezelfde omstandigheden worden uitgevoerd zal het voordeel van deze normering al snel duidelijk zijn: zowel winkeliers als consumenten kunnen het temperatuurbereik van slaapzakken veel beter vergelijken. Bovendien is de kans dat men een ‘te koude’ slaapzak koopt veel lager, omdat de comforttemperatuur uitgaat van een vrouw van normaal postuur en dus veel gemakkelijker is te vergelijken met de gemiddelde consument. Voor fabrikanten is bovendien een bijkomend voordeel dat ze veel sterker staan bij claims over temperatuurbereik, omdat de normering een Europese standaard is waar nauwelijks over valt te twisten.

Nadelen van EN 13537:2002
Er kleven echter ook nadelen aan de nieuwe standaard. Zo is de test behoorlijk duur en kan het voor fabrikanten die veel modellen voeren voor verschillende seizoenen oplopen tot een kostenpost van wel 100.000 Euro. Daarnaast moeten alle labels en catalogi worden voorzien van de nieuwe waardes. Ook zijn er verschillende mensen in de buitensportwereld die het niet eens zijn met de wijze waarop de test wordt uitgevoerd. Deze zou namelijk geen rekening houden met zweten, iets dat in werkelijkheid juist erg veel invloed heeft op de gevoelstemperatuur en mate van comfort. Ook is er commentaar op de gebruikte kleding (deze is namelijk tijdens alle metingen gelijk, terwijl een echt mens bij warmere temperaturen minder kleding draagt dan bij koude temperaturen) en de gebruikte slaapmat (deze is dikker dan de meest gangbare slaapmatten die gebruikt worden door buitensporters. Diezelfde critici wijzen ook op de onrealistische omstandigheden waaronder de slaapzakken getest worden: de testslaapzak moet 12 uur van te voren uitgerold zijn, de windsnelheid mag maximaal 5m/sec. zijn, de luchtvochtigheid is gemaximeerd (zowel in de slaapzak als daarbuiten), etc. Allemaal omstandigheden die in werkelijkheid (in de buitenlucht) vaak niet opgaan. En ook niet onbelangrijk: de test kan slechts in enkele instituten worden uitgevoerd, dus is er een wachttijd voor het uitvoeren ervan. Het resultaat hiervan is uiteraard dat niet alle fabrikanten die de tests hebben aangevraagd al resultaten hebben. Een ander nadeel is overigens dat het voor mensen nog steeds lastig zal blijken om zichzelf te vergelijken met de "proefpersoon". Is iemand kouwelijk, dan zal hij/zij daar terdege rekening mee moeten houden bij de aankoop van een slaapzak en dus een warmere slaapzak moeten kopen. Bovendien zijn de omstandigheden in de buitensport vaak wisselend (wel of niet goed gegeten, uitgerust of niet, harde wind of geen wind) dat men de ene keer veel gevoeliger is voor kou dan andere momenten. De proefpersoon van de test heeft daar uiteraard geen last van.

Wij als Lowland Outdoor zijn "conservatief" in het aangeven van temperaturen. Ook passen wij de EN 13537:2002 normering niet toe op onze slaapzakken. Mocht een klant het toch te koud hebben dan vullen wij de slaapzak bij naar het gewenste comfort temperatuur.

 

Traceability certificaat